ประวัติพระขุนแผน : พระเครื่องดังเมืองสุพรรณ
พระขุนแผน ถือเป็นหนึ่งในพระเครื่องยอดนิยมของเมืองสุพรรณบุรี โดดเด่นด้วยพุทธคุณด้าน เมตตามหานิยม แคล้วคลาด และคงกระพัน มีต้นกำเนิดจากกรุโบราณในพื้นที่สุพรรณบุรี โดยเฉพาะจาก วัดบ้านกร่าง ซึ่งตั้งอยู่ในตำบลศรีประจันต์ ฝั่งตะวันออกของแม่น้ำสุพรรณบุรี
ต้นกำเนิดของชื่อ "พระขุนแผน"
ในอดีต เมื่อพระเครื่องถูกขุดพบครั้งแรกจากกรุวัดบ้านกร่างในปี พ.ศ. 2447 พระเหล่านี้ยังไม่มีชื่อเฉพาะและไม่ได้รับความนิยมมากนัก เด็กวัดในสมัยนั้นมักนำพระไปเล่นโยนในลำน้ำสุพรรณบุรี
ต่อมาคนรุ่นหลังจึงตั้งชื่อให้พระเครื่องจากวัดบ้านกร่างว่า "พระขุนแผน" โดยได้รับแรงบันดาลใจจากวรรณคดี "ขุนช้าง-ขุนแผน" ซึ่งเป็นเรื่องราวที่มีต้นกำเนิดและเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายในพื้นที่สุพรรณบุรี
พุทธศิลป์และความหลากหลายของพิมพ์
พระขุนแผนจากกรุวัดบ้านกร่างมีศิลปะที่สะท้อนยุคอยุธยาตอนกลาง ลวดลายบนองค์พระมีความอ่อนช้อยและงดงาม แบ่งเป็นหลายพิมพ์ เช่น:
- พิมพ์ห้าเหลี่ยมอกใหญ่
- พิมพ์ทรงพลใหญ่
- พิมพ์แขนอ่อน
- พระพลายคู่ และ พระพลายเดี่ยว
ความคล้ายคลึงทางศิลปะระหว่าง พระขุนแผนกรุวัดบ้านกร่าง กับ พระขุนแผนเคลือบ จากกรุวัดใหญ่ชัยมงคล (อยุธยา) ทำให้มีความเชื่อว่าทั้งสองอาจถูกสร้างโดยช่างสกุลเดียวกัน
พุทธคุณและความนิยม
พระขุนแผนจากกรุวัดบ้านกร่างได้รับความเชื่อว่ามีพุทธคุณเด่นด้าน:
- เมตตามหานิยม ช่วยเสริมเสน่ห์และความรัก
- แคล้วคลาดปลอดภั
- คงกระพันชาตรี
ความนิยมในพระขุนแผนยังคงยืนยาวจนถึงปัจจุบัน โดยเฉพาะในหมู่นักสะสมพระเครื่องที่ให้ความสำคัญกับทั้งพุทธคุณและคุณค่าทางประวัติศาสตร์
พระขุนแผนกับ "ขุนช้าง-ขุนแผน"
ชื่อ "พระขุนแผน" ไม่ได้มีต้นกำเนิดจากพระเครื่องเอง แต่เป็นชื่อที่คนรุ่นหลังตั้งขึ้น ซึ่งเชื่อมโยงกับตัวละคร ขุนแผน ในวรรณคดี ขุนช้าง-ขุนแผน ที่มีชื่อเสียงในสุพรรณบุรี โดยขุนแผนเป็นตัวแทนของความเก่งกล้า เสน่ห์ และความสามารถรอบด้าน ซึ่งสอดคล้องกับพุทธคุณของพระเครื่องขุนแผน
พระขุนแผนจึงไม่ใช่เพียงวัตถุมงคล แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ที่เชื่อมโยงกับเรื่องราวทางวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ของชาวสุพรรณบุรีอย่างลึกซึ้ง
